Wanneer ik met mensen praat over pleegzorg, is een vrij typische opmerking: ‘Ik zou het niet kunnen hoor, ik zou me te veel hechten aan zo’n kind. Ben jij niet bang dat het kind terug naar zijn ouders moet? Kun jij dat aan?’
Ik voel me altijd een beetje opgelaten bij die vragen want ik heb die angst om te hechten en los te laten niet. Ben ik dan zo’n vreemde vogel?
Hechten aan een kind
Onlangs vroeg een studente me in een interview of je als crisis- en perspectiefzoekend pleeggezin niet best wat afstand kunt houden van een kind. Het idee achter die vraag was dat het tijdelijk pleegkind door die emotionele afstand niet aan je hecht, zodat het geen verdriet heeft en niet rouwt als het weer van je gescheiden wordt.
Daar gaat het dus over als mensen het hebben over ‘gehecht zijn aan’ een kind. Ze bedoelen dat ze het emotioneel niet aan kunnen om van het kind gescheiden te worden. Ze willen een kind niet dichtbij laten komen omdat ze bang zijn voor de pijn van het afscheid.
Niet verwarren met veilige hechting
Let op, wat mensen bedoelen met ‘gehecht zijn aan een kind’ heeft helemaal niets te maken met de veilige hechting van een kind aan zijn verzorger. Als (tijdelijke) verzorger is het jouw verantwoordelijkheid om zo goed als je kunt in alle behoeftes van het kind te voorzien. Er wordt een kind aan je toevertrouwd en een veilige hechting is van groot belang voor de goede ontwikkeling van het kind. Wetenschappelijk onderzoek (zie Femmie Juffer) is hier heel duidelijk over, hechting kun je niet uitstellen. Dus ook als je tijdelijk voor een kind zorgt, dan reageer je sensitief en responsief op het kind. Door emotioneel afstand te houden, geef je het kind niet wat het nodig heeft om goed te ontwikkelen.
Houden van en houden, is niet hetzelfde
Hoe komt het dat ik niet bang ben voor de pijn van het afscheid? Ben ik zo’n gevoelloos mens? Waarom is het voor mij echt oké dat Ryan deze zomer naar zijn mama verhuist?
Je kinderen zijn je kinderen niet
Kahlil Gibran
In mijn beleving is Ryan nooit ‘de mijne’ geweest. Hij is niet in mijn leven om een behoefte van mij te vervullen. Ik ben niet aan hem ‘gehecht’ en daarom kan ik loslaten. Ik heb nooit het verlangen gehad om hem te ‘houden’. Ik identificeer me niet met ‘de pleegmama van Ryan zijn’. Mijn leven zal nog steeds interessant en waardevol zijn, ook als Ryan niet meer fulltime bij ons woont.
Hou ik dan niet van hem? Natuurlijk wel. Maar wat is ‘houden van’ nu werkelijk? Dat ik het fijn vind om voor hem te zorgen? Dat ik het heerlijk vind om hem te zien ontwikkelen en openbloeien? Dat ik mijn affectie en genegenheid aan hem kwijt kan? Dat we leuke momenten met elkaar doorbrengen en dat ik mij soms ‘geliefd voel’ door hem? Dat vind ik allemaal in de ouder-kindrelatie met Ryan. Maar ook als hij niet fysiek aanwezig is, kan ik die liefde voor hem voelen. En mijn affectie en genegenheid kan ik ook aan anderen kwijt ;-).
Ups en downs
Niet aan pleegzorg beginnen omdat je bang bent voor verdriet, is zoiets als nooit meer verliefd worden omdat je bang bent om gekwetst te worden. Door de laagtepunten te vrezen en te vermijden, ervaar je nooit de hoogtepunten. Het leven biedt je geen garantie op voortdurend gelukkig zijn. En door kost wat kost minder prettige emoties te vermijden, word je zeker niet gelukkig. Ieder leven kent ups en downs.
Ik streef niet naar geluk maar kies voor een zinvol leven. Ik ‘neem’ geen kind in huis om daar gelukkig van te worden. Ik ‘geef’ een plaatsje aan een kind omdat ik blij word van zorgen voor iemand. Ik kom tot bloei als ik in mijn kleine kring kan bijdragen aan onze maatschappij op een manier die bij mijn persoonlijkheid past.
De afgelopen 10 jaar ben ik vaak blij geweest met de pleegkinderen, er zijn veel gouden momenten geweest. Maar ik heb de afgelopen 10 jaar ook verdriet gehad, telkens als ik een kind moest achterlaten in een situatie waar ik niet gerust in was of wanneer ik slecht nieuws kreeg over een kind dat bij ons gewoond had. Toch heb ik er geen spijt van, ondanks de periodes met verdriet. De ‘laagtes’ wegen niet op tegen de ‘hoogtes’. De balans is zeker positief.
Door bang te zijn om te hechten aan een pleegkind en niet te pleegzorgen, mis je al het mooie dat je kunt beleven door wel te pleegzorgen.
Meer lezen over het herenigingstraject van Ryan? Lees dan deze blogs:
- De jeugdrechtbank en het belang van het kind
- Waar worstel je mee? Pleegkinderen en gevoelens
- Familie wordt niet alleen door bloed bepaald
- Ik heb even geen pleegkinderen
- Ondersteunende pleegzorg is wat wij gaan doen
- Ons pleegkind is terug naar huis
Je las een blog van Inge Vandeweege. Reageren mag altijd en delen ook!
Volg je ingevandeweege.blog al per email? Schrijf je in!
Lees je al mee op de Facebookpagina ‘Inspiratie voor (pleeg)ouders‘?
Wist je dat ik ook op Instagram te vinden ben?Mijn boek ‘Een (h)echte uitdaging’ kopen mag natuurlijk ook! Of zorgen dat ik mijn website in de lucht kan houden en onderhouden met een kleine bijdrage.
Bedankt inge om dit zo helder te verwoorden! ik herken wat je zegt 100% en voelde mij daar ook soms “een vreemde vogel” bij. Fijn te herkennen dat vreemde vogels juist ook wel fijne vogels zijn!
Graag gedaan.Misschien moeten we een club van ‘vreemde vogels’ maken 😉
Helemaal herkenbaar, die reacties van mensen. Ik zeg altijd:”elk kind heeft recht op 100%” en ik ga er ‘vol in en er vol uit!” Ik heb ook die moeite niet met loslaten. Zelfs onze kids hebben dat niet. Maar niet omdat we gevoelloos zijn maar ik denk juist omdat we heel erg duidelijk voor ogen hebben wat de insteek is.
Kinderen zijn geen bezit, of je ze nou geadopteerd(de oudste), uit de buik(middelste drie) of als pleegkind hebt(de jongste in ons gezin). We zijn hier om hen te helpen om op hun eigen benen te kunnen staan op een goed fundament. Ik blijf ageren als mensen iets zeggen met bewoordingen: “je eigen kinderen”…… die bestaan bij mij niet. Ik ben met allemaal even “eigen” maar dat maakt de 1 niet meer tot mn bezit als de ander. Vreselijk vind ik dat. Tot mn dood toe zal ik mensen daarin blijven corrigeren. Maar het zegt inderdaad alles over hoe die ander ernaar kijkt. En gelukkig niks over onszelf.
Mooi verwoord! Allemaal even ‘eigen’ maar geen ‘bezit’.
Heel herkenbaar ! En je weet niet altijd wat je daarop moet zeggen…van een vreemde vogel 😉
Wow dit is zó herkenbaar! Wat heerlijk om te lezen!
Vind het toch een moeilijk iets, hier zijn twee kindjes in perspectiefzoekende PZ. Het is mijn eerste ervaring met pleegzorg, mama van de meiden hebben we jaren geleden ook opgevangen .Nu dringt een keuze zich op en ik lig er wakker van. Bang van het grote verdriet om hen af te geven. in mijn hart weet ik dat het het beste is maar mijn hart zegt iets anders…
Het is altijd moeilijk om ze onder je vleugels uit te laten, groot of klein. Liefst wil je het zelf doen zodat je de controle hebt. Maar zekerheid heb je nooit, controle is een illusie. Zelfs als je het zelf doet, wil dat niet zeggen dat het de beste optie is voor de kinderen. Ieder heeft zijn pad te gaan en jij doet wat je kunt en wat bij je past. Sterkte en goede moed.
Dank je wel xxx
Dit is zo de nagel op de kop! Door corona, zien we nu al even de pleegkindjes niet. Ik krijg vaak de goedbedoelde vraag.. amai, is dat nu niet hard dat je de kinderen niet mag zien? En terwijl ik eerlijk antwoord, “we missen ze wel, maar zijn in de eerste plaats zo blij voor hen dat het thuis eigenlijk wel lukt”, voelt het precies ook wat harteloos overkomen. En laten ze nu net helemaal wel in ons hart zitten!
Inderdaad! Wat fijn dat het thuis wel lukt. Hartverwarmend.
Inge, Dit is echt zoals het is, ik vind je blog geweldig, je schrijft precies zoals t is, dit soort dingen zijn niet uit te leggen, ik wed dat je in je hand een lijn hebt, die onvoorwaardelijke liefde vertoont, en wat al meer mensen zeggen je hebt de kinderen te leen ook eigen kinderen! Ze zijn nooit een bezit /status of wat dan ook. Hou van alle kinderen ze verdienen het!
Ik heb inderdaad ook minder moeite met loslaten. Maar onze laatste plaatsing was een hele zware. Zeven maanden voor een jongetje gezorgd dat wat te veel van ons vroeg. Hij deed zo zijn best, was echt een schatje, maar had helaas te veel bagage met zich mee te dragen. Dan vroegen mensen mij ook of ik het niet erg vond dat hij straks weer weg zou gaan. En dan dacht ik ” nee, ik ben heel erg blij als hij eindelijk weg is” maar dat zeg je ook niet hardop. Ik vond het ook moeilijk als mensen dat vroegen. Gelukkig is hij terug naar zijn moeder gegaan en wonen ze nu begeleid. Ik hoop dat ze het samen redden, want het zijn zulke mooie personen. Maar tegelijk ben ik blij dat ik de zorg niet meer hoef te dragen. Ik zie op tegen de volgende plaatsing. Bang dat het weer zo zwaar wordt. Maar toch gaan we door, want we hebben ook zo veel geleerd en ook gezien dat we dit jongetje hebben kunnen stabiliseren. Dat is toch fantastisch.
Ik begrijp je helemaal (ook dat je het niet hardop durft te zeggen). Soms is het inderdaad te zwaar voor een ‘gewoon gezin’ en is het goed voor iedereen om dat te beseffen en er naar te handelen. Toch knap dat je er opnieuw voor durft te gaan! Geniet van je rust en straks weer van de nieuwe uitdaging.