Een pleegbroer is niet altijd leuk.

Vorige zomer vonden wij dat er voldoende stabiliteit in ons gezin was om ons weer aan te melden bij Pleegzorg Vlaanderen als crisispleeggezin in combinatie met een perspectief zoekende plaatsing. Als gevolg daarvan kreeg Ryan een pleegbroer.

Ondertussen woonden we een jaar in onze nieuwe woonplaats en waren we er goed geaard. Ryan verbleef al 2 jaar in ons gezin en zijn gedragsproblemen waren sterk afgenomen. Uiteraard nemen we zo’n beslissing niet alleen en hielden we een gezinsoverleg. Mijn dochter is in Gent op kot (op kamers voor de Nederlandse lezers) en verblijft hier enkel af een toe een weekend. Haar laconieke reactie was: “Doe maar hoor mama, als er geen plaats meer is voor mij boven, dan slaap ik wel beneden op de zetel”.

Een pleegbroer of zus voor Ryan

Ook Ryan was meteen helemaal voor het idee te vinden. Hij had tijdens onze vakantie dagenlang heerlijk samen gespeeld met zijn pleegnichtjes en vond het prima om gezelschap voor hem in huis te halen. Sinds we het voorstel geopperd hadden, kwam regelmatig de vraag: “Wanneer komt mijn pleegbroer nu ma-maatje?”. Ik zei telkens al lachend dat ik een zusje besteld had, maar hij bleef er van overtuigd dat er een broer zou komen.

Samen met iemand van het crisisteam van pleegzorg hadden we het profiel opgemaakt. Deze keer slechts één kindje, zodat er ook voldoende tijd en aandacht voor Ryan zou overblijven. Op verzoek van mijn man en Ryan geen baby, maar een peuter of kleuter. Om Ryan zijn plaats in ons gezin te waarborgen, kozen we bewust voor een kind dat jonger is dan hij.

Realistische verwachtingen

Mijn intentie was niet om een speelkameraadje voor Ryan in huis te halen, maar om plaats te bieden aan een kind dat hulp nodig heeft. Een pleegkind kan reuze meevallen en een goede vriend voor de andere kinderen worden, maar zeker is dat absoluut niet. Soms klikt het met de eigen kinderen of andere pleegkinderen en soms niet. Zo’n kind heeft vaak een hele rugzak mee en gedraagt zich lang niet altijd als een fijne broer of zus.

Het is realistischer om te verwachten dat er conflicten zullen komen en dat de integratie van het nieuwe pleegkind in het gezin niet van een leien dakje zal lopen. En net als bij de aankomst van een baby in een gezin, zal het oudere kind moeten leren om liefde en aandacht te delen. Dat laatste gaat ook zelden zonder slag of stoot. Over ruzies oplossen tussen broers en zussen leerde ik veel uit het boek van Adele Faber.

Confrontatie met de werkelijkheid

En dan is het zover, het telefoontje komt en een paar dagen later wordt de lang verwachte pleegbroer hier afgeleverd. Aan de ene kant is Ryan heel blij, hij blijft zeggen dat hij gelukkig is met zijn pleegbroer. Aan de andere kant zet het heel wat processen bij Ryan in gang. Hij wordt geconfronteerd met zijn eigen geschiedenis. Hij stelt vragen over zijn uithuisplaatsing en over zijn eerste weken bij ons. Ryan maakt zich zorgen omdat ik er niet meteen voor kan zorgen dat Lars zich goed voelt. Hij vindt het vreselijk wanneer zijn pleegbroer huilt of gefrustreerd is en hij wordt boos op mij omdat ik Lars niet in alles zijn zin geef. Hij vindt het erg moeilijk om er op te vertrouwen dat wij als pleegouders weten wat we doen en dat we goed voor Lars zorgen, ook wanneer we streng of kordaat zijn.

Plezier en herval

Het duurt een paar weken voor Ryan ontdekt hoe hij samen kan spelen met een jonger kind zoals Lars. Hij vindt het fantastisch dat zijn pleegbroer hem in alles nadoet en plezier heeft in zijn gekke kuren. Ryan leert om met korte zinnen aan te geven wat hij niet wil en om Lars kordaat tegen te houden wanneer die zijn grenzen niet respecteert. Hij begint echt te genieten van de aanwezigheid van Lars.

Na een tijdje steekt het dwarse gedrag van Ryan weer de kop op. Vooral tijdens het avondmaal en het avondritueel dat er op volgt. Ryan vindt het heel moeilijk om onder woorden te brengen wat er aan de hand is. Na wat hulp van mijn kant kan hij aangeven dat hij de zorg en de aandacht die Lars krijgt, ook nog wil. Zijn allergrootste wens is om weer door mij geholpen te worden om zich ‘s avonds te wassen en zijn pyjama aan te doen.

Ryan helpen met de overgang.

Het is ook niet niks hé, voor zo’n mannetje. Er is een verwerkingsproces op gang gekomen van zijn eigen verleden door de komst van Lars. Daarnaast is het einde van het schooljaar en het afscheid van de kleuterschool in zicht. Daar boven op wordt hij nu verplicht om onze aandacht en liefde te delen met een ander kind. Het heeft dan ook geen zin om zijn dwarse gedrag te veroordelen en te bestraffen. We hebben in het verleden vaak genoeg vastgesteld dat ons dat enkel dieper in de negatieve spiraal met Ryan brengt.

We maken samen een plan van aanpak. Tot halverwege de zomervakantie schakelen we een versnelling terug. Op weekdagen ga ik Ryan weer wassen en in zijn pyjama helpen. Ik organiseer het zo dat ik dan ook 10 minuutjes exclusieve aandacht voor hem heb. In het weekend gaat hij het zelf doen. Daarnaast belooft hij om te stoppen met zijn dwarse gedrag. We spreken af dat ik hem er op mag attenderen dat hij dwars doet door te zeggen “stop daarmee”. En dat ik hem kan helpen door dan een dikke knuffel aan te bieden.

Met vallen en opstaan

Uiteraard gaat het mis de eerste keer dat hij weer aan de beurt is om zichzelf te wassen. Of wat had je gedacht dan? Ryan is een kind van zes dat graag uittest waar de grens precies ligt. Mijn reactie is eerlijk en assertief. Ik vertel hem dat ik het echt niet leuk vind dat hij zich niet aan de afspraak houdt, terwijl ik dat wel gedaan heb. Ik uit begrip voor zijn verlangen naar het ‘gemak’ van mijn zorgen, maar hou voet bij stuk. Na een fikse discussie, bindt Ryan in. Het gaat duidelijk met tegenzin, maar hij wil wel graag dat ik hem op maandag weer was, dus houdt hij zich ook aan zijn deel van de afspraak. Ik denk er aan om hem een dikke knuffel aan te bieden en daarna is het duidelijk ‘over’. Oef.

Door de bovenstaande discussie met Ryan te voeren, ontwikkelt hij zijn prefrontale cortex. Hij heeft iets geleerd over consequenties en rekening houden met anderen. Hij kan oefenen op teleurstelling verwerken en doorzetten. Van een leien dakje gaat het niet, maar een pleegbroer is absoluut een verrijking voor Ryan. Het geeft hem de kans om weer stappen te zetten op zijn pad van ontwikkeling.

Meer lezen?

Je las een blog van Inge Vandeweege. Reageren mag altijd en delen ook!
Volg je ingevandeweege.blog al per email? Schrijf je in!
Lees je al mee op de Facebookpagina ‘Inspiratie voor (pleeg)ouders‘?
Wist je dat ik ook op Instagram te vinden ben?
Mijn boek ‘Een (h)echte uitdaging’ kopen mag natuurlijk ook! Of zorgen dat ik mijn website in de lucht kan houden en onderhouden met een kleine bijdrage.