Onlangs kreeg ik een mailtje van een pleegmama, haar pleegzoontje is nu twee maanden bij haar en start binnenkort op het kinderdagverblijf. Ze wil graag wat informatie meegeven naar de crèche om uit te leggen waarom haar pleegzoontje niet altijd reageert zoals andere kinderen. Ze wil graag een korte tekst, zodat de begeleidsters van het kinderdagverblijf zeker de informatie lezen en haar pleegzoontje de best mogelijke opvang kunnen bieden. Et voilà:
Een pleegkind in het kinderdagverblijf
Wat is een pleegkind?
Een pleegkind is een kind dat door omstandigheden niet bij zijn eigen ouders kan wonen. De ouders kunnen de zorg niet aan en het kan zijn dat het kind verwaarloosd of mishandeld werd. Het pleeggezin biedt een veilige plek waar het kind kan ontwikkelen. Soms kan een kind na een tijdje terug naar zijn eigen ouders, soms groeit een kind op in het pleeggezin.
Kind met een rugzakje
Alle pleegkinderen zijn verschillend. Maar één ding hebben ze met elkaar gemeen: ze komen allemaal uit een ‘verontrustende opvoedingssituatie’, waardoor ze veel meer stress hebben gekend dan een kind dat in een veilige situatie is geboren en met veel geborgenheid is opgegroeid. Soms heeft die stress het pleegkind beschadigd en voor een ontwikkelingsachterstand gezorgd.
Gedragingen die kunnen wijzen op chronische stress en trauma zijn: niet of nauwelijks spelen, zich aan jou vastklampen, agressief reageren op aanraking of verzorging, slecht eten, veel huilen, apathisch zijn, steeds je aandacht opeisen, zich moeilijk laten troosten, snel schrikken, slecht slapen … Veel van deze kinderen zijn moeilijk tot rust te brengen.
Het heeft weinig zin om een pleegkind te vergelijken met andere kinderen op het kinderdagverblijf. Door de stress en een gebrek aan stimulering is dit kind sociaal-emotioneel waarschijnlijk veel ‘jonger’ dan zijn leeftijdsgenoten.
Inzetten op veilige hechting
De meeste pleegkinderen zijn onveilig gehecht als ze aankomen bij hun pleeggezin. Het kind veilig laten hechten is een werk van lange adem. Het lukt alleen als alle verzorgers van het kind zich bewust zijn van het belang hiervan.
Wat is veilige hechting? Wanneer de verzorgers direct goed afstemmen op de behoeften van hun kind en er adequaat op reageren, krijgt het kind grip op zijn omgeving en ontwikkelt het zelfwaardering. Een veilig gehecht kind heeft vertrouwen als basisgevoel. Het voelt: ‘Ik ben oké en jij bent oké, want als ik je nodig heb, ben jij er voor mij. Ik ben dus de moeite waard.’
Een onveilig gehecht kind heeft dit gevoel en dit basisvertrouwen niet. Dat kind denkt: ‘Als ik je nodig heb, ben je er niet. Ik kan jou niet vertrouwen en ik ben dus blijkbaar niet de moeite waard.’ Het overheersende gevoel is angst.
Hoe zorg je voor veilige hechting op het kinderdagverblijf?
- Door sensitief en responsief te reageren op de signalen van het kind. Elke keer dat je dit kind negeert of laat wachten, versterk je het gevoel dat het niet de moeite waard is en dat volwassenen niet te vertrouwen zijn.
- Door het ‘lastig gedrag’ te relativeren. Als het kind zich beter gaat voelen en zich veilig kan hechten aan zijn vaste verzorgers, zal het ‘lastig gedrag’ vanzelf verminderen.
- Door consequente zorg te bieden, met vaste structuren en rituelen zodat het kind dit kan herkennen en erop kan gaan vertrouwen.
- Door het kind nooit af te wijzen of te negeren als straf. Dit zal het lastig gedrag enkel doen toenemen.
- Door alle verzorgende activiteiten bij dit kind met je volledige aandacht bij het kind te doen. Maak verbinding met het kind, praat ertegen, laat het voelen dat het de moeite waard is.
Info bij pleegouders
De pleegouder(s) kunnen vaak goed inschatten hoe hun pleegkind het beste aangepakt wordt. Aarzel niet om moeilijke situaties met hen te bespreken.
Meer informatie
Ik blog regelmatig over pleegkinderen en schreef het boek ‘Een (h)echte uitdaging’. Kom eens een kijkje nemen op mijn website: www.ingevandeweege.blog, daar vind je nog veel meer informatie en tips.
Als je voor een pleegkindje zorgt dat vlotjes bij iedereen op de schoot kruipt, lees dan zeker eens dit blog: ‘Allemansvriendjesgedrag bij pleegkinderen’.
Voor een kindje met een ontwikkelingsachterstand op taalgebied is dit zeker een aanrader: ‘Babygebaren kunnen heel wat frustratie voorkomen’.
Door mijn Facebookpagina www.Facebook.com/inspiratievoorpleegouders/ te volgen, krijg je regelmatig interessante artikelen te zien over kinderen met trauma en onveilige hechting.
Geef een reactie