Wat is ‘vrij’ spel?
Kinderen ontwikkelen zich door te spelen. Vooral door vrij spel, waarbij het kind mag doen wat het wil en zelf mag kiezen wanneer hij er mee begint en mee ophoudt. Vrij spel is experimenteel, zelfgestuurd en creatief. Zo kunnen kinderen in hun eigen tempo ontdekken wat hen interesseert en zich volledig wijden aan wat hen passioneert.
Een ‘Ja-dat-mag’-zone.
Om vrij te kunnen spelen hebben kinderen een omgeving nodig. Een omgeving die uitnodigt tot spelen en waarin ze vrij kunnen bewegen. Kinderen spelen met alles en niets, maar dan moet dat ‘niets’ wel aanwezig zijn. Geïnspireerd door een artikel in KiiND magazine heb ik een grote hoek van onze tuin opnieuw ingericht. Met mijn pleegzoon van zes ging ik naar de kringloopwinkel en scoorden we een kofferbak vol met tweedehands spulletjes. In die hoek van de tuin ligt nu gehakseld hout op de aarde. Er staat een zandbak, een waterbak, een winkelkarretje en een plastic keukentje. Mijn man zorgde voor wat natuurlijk speelgoed door er boomstronken te plaatsen en er wat takken en stammetjes neer te leggen.
De kinderen mogen in die hoek spelen met alles wat voorradig is, dus ook met het gehakseld hout,de aarde en de blaadjes van de struiken. Er zijn geen restricties op het spel in die hoek, lawaai maken mag, rommel maken mag en alles mag gebruikt worden zoals zij dat zelf bepalen.
Vrij spel doet een kind bewegen.
Lars is tweeënhalf en loopt met een dribbelgang zoals een kind dat net geleerd heeft om zelfstandig te lopen. We vermoeden dat hij tot nu toe weinig de kans gehad heeft om echt te spelen en dat hij vooral veel tijd heeft doorgebracht in zijn bedje, een kinderstoel en de wandelwagen.
Onze grote omheinde tuin is een paradijs voor Lars. Met een grote glimlach op zijn snoetje dribbelt hij er de eerste dagen rond terwijl hij zijn kar met spulletjes achter zich aan sleept. We merken dat hij door te ravotten in de tuin snel meer evenwichtsgevoel krijgt en dat hij behendiger wordt. Hij begint te rennen en doet pogingen om te springen. Nadat hij door ons is aangemoedigd om zelf zijn kinderstoel op en af te klimmen, begint hij ook in de tuin overal op en af te klimmen. Hij leert zijn lichaam steeds beter te beheersen en ontwikkelt zijn motorische vaardigheden.
Vrij spel leert een kind denken.
Een kind is vanuit zichzelf nieuwsgierig en vanuit die nieuwsgierigheid gaat het exploreren. Door met van alles en nog wat bezig te zijn, leert Lars oorzaak-gevolg denken. Zo ontdekt hij dat wanneer hij aan zijn karretje trekt het begint te rijden. Hij merkt dat zijn inspanningen iets opleveren. Daarnaast ontdekt hij dat iets soms niet lukt en dat je wanneer je het op een andere manier doet, het wel lukt. Hij krijgt ook inzicht in wat een voorwerp wel en niet kan doen door er allerlei dingen mee uit te proberen. Door te spelen leert hij de eigenschappen van voorwerpen, water, zand en aarde kennen. Hij ontdekt gewicht, grootte en vorm en de geluiden die voorwerpen kunnen voortbrengen door ze tegen elkaar aan te slaan. Zijn prefrontale cortex ontwikkelt zich terwijl hij speelt.
Genieten
Ja, de eerste weken met Lars zijn intensief. Er is weinig tot geen wederkerigheid; we zitten in de fase van hechting dat alles van onze kant moet komen. Lars staat in deze fase nog centraal, hij is degene die krijgt. Wij voorzien zo goed we kunnen in zijn behoeften en aanvaarden dat hij nog niet in staat is om ons te vertrouwen en liefdevol te zijn. Door hem te observeren tijdens zijn spel, krijg ik mijn cadeaus. Ik merk op dat hij elke dag wat blijer wordt en wat minder snel gefrustreerd is wanneer iets niet lukt. Ik zie hem glimlachen, dansen en in zijn handen klappen. Hij geniet duidelijk van de tuin en het speelgoed. ‘s Avonds zit hij aan tafel met een snoetje dat rozig is van het buitenspelen. En ik geniet van het openbloeien van dit kind.
Je kunt meer lezen over hoe vrij spel het zelfvertrouwen van een kind helpt ontwikkelen in mijn boek ‘Een (h)echte uitdaging.’
Meer lezen over het ontwikkelen van pleegkinderen? Lees dan ook:
Geef een reactie