Help! Mijn pleegkind steelt. Wat nu?

Stelen is één van de verschrikkelijkste dingen om vast te stellen bij je pleegkind. Een pleegkind dat steelt is vaak een klap in je gezicht. We zijn gechoqueerd, teleurgesteld en boos. Bovendien weten we vaak niet goed hoe we moeten reageren om het kind te laten stoppen met stelen. Mariska, onze eerste puberpleegdochter, stal. Ik word nog beroerd als ik eraan terugdenk.

Een kind in huis dat steelt

Ondertussen is het meer dan 8 jaar geleden dat Mariska bij ons woonde, daarom kan ik me niet meer alle situaties precies herinneren. Ik weet nog wel dat we al snel een vermoeden hadden dat ze stal, maar dat we het eerst niet wilden geloven. Op een dag was ik er echter 100% zeker van dat er een briefje van 20 Euro uit mijn portefeuille ontbrak. Bovendien kwam ze die avond terug van een uitstap met school met een tas vol nieuwe prulletjes. Toen ik haar vroeg met welk geld ze dat gekocht had, kwam er een niet kloppend verhaal. Uiteindelijk biechtte ze op dat ze het geld uit mijn portefeuille gestolen had. Ze zei dat haar zussen en vrienden ook stalen.

Bah. Dat was mijn gevoel. Bah. Ik bood haar onderdak en ze bestal mij. Bah. Ik was er niet goed van.

Mariska heeft 7 maanden bij ons gewoond en we zijn er niet in geslaagd om haar met stelen te laten stoppen. Ze stal niet alleen van ons, maar ook in winkels. Op dat laatste was ze zelfs trots. Ze vond dat cool.

Uiteindelijk hebben we er gewoon voor gezorgd dat ze in ons huis geen gelegenheid meer had tot stelen. We werden zorgvuldiger met cash geld (daarvoor wist ik nooit precies hoeveel ik in mijn portefeuille had) en namen ‘s avonds onze portefeuilles mee naar onze kamer. Het was absoluut niet leuk om op die manier wantrouwend te moeten zijn naar een huisgenoot.

De meeste pleegkinderen stelen niet

Gelukkig is stelen geen gedragsprobleem dat echt veel voorkomt bij pleegkinderen. De meeste pleegkinderen stelen niet. Voor de pleegouders die er wel mee geconfronteerd worden is het echter één van de moeilijkste problemen om aan te pakken. Waar krijgen pleegouders dan zoal mee te maken?

• Een kind neemt thuis ongevraagd dingen weg zoals snoep, koekjes of nagellak om aan vrienden op school te geven.
• Op school steelt je pleegkind eten, geld of spullen  van andere kinderen.
• Thuis steelt het kind spulletjes of spaargeld van de andere kinderen.
• Je pleegkind neemt stiekem dingen mee uit de winkel zonder er voor te betalen.

Geweten ontwikkelen

Voor kinderen onder de 7 jaar is van stelen eigenlijk nog geen sprake. Hun gewetenontwikkeling is nog in volle gang en ze hebben ouders nodig die hun rustig aanleren wat wel en niet kan. Aangezien veel (ook oudere) pleegkinderen wat hun prefrontale cortex ontwikkeling betreft nog kleuters zijn, kun je bij hen best dezelfde strategie toepassen.

Als je zeker weet dat het kind gestolen heeft, presenteer dit dan als een feit. Zo voorkom je dat jij boos wordt omdat je kind niet wil bekennen.

Bespreek op een rustig moment waarom stelen in onze maatschappij gezien wordt als verwerpelijk. Leg uit dat als grote mensen betrapt worden op diefstal ze daarvoor gestraft worden met een boete en/of gevangenisstraf. Leg uit dat het voor jou een schending is van je vertrouwen in het kind. Net als met liegen.

Maak op een rustige manier duidelijk dat in jouw gezin stelen echt niet getolereerd wordt. Ga samen met je pleegkind op zoek naar wat nodig is om dit gedrag af te leren. In mijn boek ‘Een (h)echte uitdaging’ vind je voorbeelden van dergelijke oplossingsgerichte gesprekken.

Bij een puber kun je de gevolgen uitleggen van stelen. Wat als er iemand aangifte doet bij de politie? Vanaf 12 jaar krijg je dan een strafblad. Wat zijn de gevolgen van een strafblad? Wat als een jeugdrechtbank omwille van het misdrijf beslist dat de pleegpuber niet langer in je gezin mag blijven maar naar een zogenaamde jeugdgevangenis moet?

Controle

Nadat je duidelijk gemaakt hebt dat stelen echt niet kan, maak je samen met het kind een plan van aanpak. Op dit moment is de drang naar stelen waarschijnlijk nog sterker dan het geweten van het kind. Om je kind te helpen zijn drang te overwinnen moet jij (tijdelijk) het externe geweten zijn.

Daarom spreek je duidelijk af, dat je vanaf nu tot dat het kind je vertrouwen terug gewonnen heeft, je regelmatig alles van het kind controleert. Denk hierbij aan boekentassen, jaszakken en alle verstopplekken in huis.

Wees zorgvuldig met je voorraden van snoep, koeken en snacks zodat je merkt wanneer er ongevraagd dingen weggenomen worden. Hou een oogje op je cash geld, make-up en/of juwelen zodat je het altijd heel precies weet als er iets ontbreekt. Berg je meest dierbare spulletjes op achter slot en grendel.

Zeg duidelijk dat het niet oké is om zomaar cadeautjes van vriendjes te krijgen of te geven. Vriendschap die je op die manier denkt te kopen is geen vriendschap. Buiten de geijkte gelegenheden om, zoals verjaardagen of kerstfeestjes op school, laat je het kind alle cadeautjes teruggeven.

Mariska hielden we altijd goed in de gaten op familiefeestjes. Zo had ze niet de kans om in de hal de jaszakken te doorzoeken.

Goedmaken

Als een jong kind in een winkel gestolen heeft, kun je het kind dit laten terugbrengen en zijn excuses laten aanbieden.

Als hij van een vriendje gestolen heeft, dan laat je hem dat teruggeven aan het vriendje. Of zorg er dan voor dat hij iets van zichzelf moet afgeven. Bijvoorbeeld: als hij op school een koek gestolen heeft, moet hij de volgende dag zijn eigen koek afgeven aan dat vriendje.

Als je pleegkind van een van jullie geld steelt, dan moet hij dat terugbetalen van zijn spaargeld. Je kunt het kind ook klusjes laten doen tegen afbetaling van het gestolen geld.

Therapie

Een kind laten ophouden met stelen is sowieso een werk van lange adem. Een pleegkind opvoeden is altijd werken op lange termijn. Blijf goed controleren en confronterende gesprekken voeren elke keer dat je vaststelt dat het kind gestolen heeft. Enkel door herhaling kan het geweten van het kind zich ontwikkelen.

Als dit na een jaar niets uithaalt, overweeg je best om het kind een vorm van therapie aan te bieden. Soms zit het zo diep, dat wij er geen impact op hebben.

Meer lezen over het ontwikkelen van pleegkinderen? Lees dan ook:

• Mijn pleegkind slaat mijn kind. Wat nu?
• En plots waren de kinderen de baas
• Een pleegbroer is niet altijd leuk.
• Slaapklets. Met je pleegkind de dag positief afsluiten.
• Mijn pleegzoon is een mopperaar
• Verlatingsangst bij pleegkinderen: 10 tips.
• Respect voorleven als opvoedmiddel
• Ik ben een slecht voorbeeld voor mijn pleegzoon.
• Eetproblemen bij pleegkinderen