Kritiek. De beste stuurlui staan aan wal.

Alle (pleeg)ouders die ik ken, doen hun stinkende best. Zijn onze kinderen daarom steeds engeltjes? Bijlange niet. Soms zijn het vuurspuwende draken, botte Vikingen of scheldende viswijven. Soms schamen we ons voor de reacties van onze (pleeg)kinderen, vooral wanneer een ontploffing of “meltdown” (totale instorting) in het bijzijn van anderen gebeurt. En weet je wat we op zo’n moment er niet bij kunnen hebben? Het misprijzen, de net nog wel hoorbare kritiek over onze manier van opvoeden en vooral niet het misplaatste advies om ze eens wat strenger aan te pakken. Wat we wel kunnen gebruiken is meer begrip en steun.

Een kind met een rugzakje

Niet elk kind heeft het geluk om helemaal oké te zijn. Veel (pleeg)ouders zorgen voor kinderen met een spreekwoordelijk rugzakje. Dat zijn kinderen die meer zorg nodig hebben dan andere kinderen of kinderen met een specifieke handleiding. Bijvoorbeeld kinderen met autisme of kinderen die door een trauma beschadigd zijn. En ja, soms hebben deze kinderen ook gedragsproblemen.

Aan de buitenkant van deze kinderen is niet altijd te zien dat ze van binnen anders zijn dan een gemiddeld kind. Vaak zijn deze kinderen ook in staat om zich in een bepaalde situatie een tijdje keurig te gedragen.

De (pleeg)ouders van zo’n kind met een rugzakje hebben meestal, met vallen en opstaan, geleerd welke aanpak er werkt voor hun (pleeg)kind en wat ze beter wel en niet kunnen doen. Geloof me, kritiek kunnen ze missen als kiespijn. Alle mogelijke opvoedingsadviezen die bij een doorsnee ouder opkomen, hebben ze vaak al geprobeerd.

Ik wist niet dat het zo erg was

Problemen zijn niet altijd zichtbaar

Ryan woont nu drie jaar bij ons. Op dit moment gaat het heel erg goed met hem; hij heeft grote stappen gezet in zijn ontwikkeling. Het is echter nog maar sinds een klein jaar dat hij in wat rustiger vaarwater terecht gekomen is.

Ryan was een angstig kind dat zich steeds onveilig voelde. Het is een intelligente jongen en mede daardoor kon hij steeds beter ‘normaal’ functioneren. Hij had geleerd om fijn samen te spelen en gedroeg zich meestal prima. Wat voor de buitenwereld echter niet zichtbaar was, was zijn handleiding. Ryan had een zeer grote behoefte aan voorspelbaarheid en rust. Omdat wij steeds rekening hielden met wat hij aankon, was er op het eerste gezicht niet veel met hem aan de hand. De boze buien en meltdowns bleven meestal binnenskamers.

Op vakantie met een vriendin

Vorige zomer ging ik met een vriendin, haar dochter en Ryan een weekendje weg naar een vakantiepark. Ik had Ryan goed voorbereid op het uitje door hem er over te vertellen en de volgorde van activiteiten op de dag van vertrek door te nemen. Een groot voordeel was dat hij het concept van het vakantiepark reeds kende omdat we er ook al met oma en opa waren geweest. De vriendin en haar dochter waren hem ook zeer vertrouwd. “Piece of cake” zou je denken, toch?

Zucht, helaas wist ik wel beter. Voor Ryan was dit spannend, heel spannend. Zijn pleegpapa ging niet mee en hij is voor Ryan een grote bron van veiligheid. Bovendien waren we nog nooit met de vriendin en haar dochter op vakantie geweest.

Ik had vooraf met mijn vriendin overlegd en uitgelegd dat een gestructureerde en voorspelbare aanpak van de eerste dag voor Ryan zeer belangrijk waren. Daarnaast was het ook essentieel dat Ryan op zijn gebruikelijke tijd kon eten en naar bed kon gaan. Alhoewel dit helemaal tegen haar relaxte aanpak inging, ging ze akkoord. De hele dag door kondigde ik bij Ryan vooraf aan wat de volgende stap zou zijn, de kinderen aten op tijd en daarna gingen ze nog even, zoals afgesproken, naar de kinderanimatie.

Dan barst de bom

Helaas, zoals ik zelf al verwachtte, was het toch niet gelukt om de stress bij Ryan op een behapbaar niveau te houden. Het ging mis toen hij tijdens de avondanimatie niet de winnaar was van een loting en een ander kind zijn fel begeerde prijs kreeg. Er volgde een driftbui “en plein public” en een meltdown in ons huisje. Het duurde meer dan een uur voor ik hem weer tot rust kon brengen zodat hij kon gaan slapen.

Later op de avond, onder het genot van een glaasje wijn, zei de vriendin: “Amai Inge, ik wist niet dat het zo erg kon zijn. Ik vind het ongelofelijk dat jij zo kalm gebleven bent. Nu snap ik waarom jij zo aandrong om op tijd te eten en zo. Wat jij allemaal doet en zegt om hem terug kalm te krijgen, ik vind dat ongelofelijk. Hoe weet jij hoe je dat moet doen?” Hèhè, geen kritiek maar begrip.

Daarna volgde een fijn gesprek over waarom een strenge aanpak lang niet altijd werkt en anders leren opvoeden, met vallen en opstaan.

Kritiek. De beste stuurlui staan aan wal.

Oh wat was ik vroeger naïef en arrogant. Voor onze eerst puberpleegdochter in huis kwam, had ik ook het misplaatste idee dat al het lastig gedrag van kinderen wel aan de opvoeding van hun ouders zou liggen. Wanneer ik kinderen brutale opmerkingen tegen hun ouders hoorde maken, dacht ik bij mezelf: “dat zou ik nooit toelaten of dat zou ik ze heel snel afleren”. Wanneer een kind publiekelijk een scene maakte met veel gehuil, dacht ik: “Wat een tralala zeg, dat die mama dat toestaat”. Ook ik dacht dat die kinderen strenger en consequenter aangepakt moesten worden. Van een traumasensitieve opvoeding had ik toen nog nooit gehoord.

Een tijdje terug las ik in dit mooie blog van Ingrid Bilardie dat ze soms van die strenge opmerkingen maakt, gewoon voor de show. Om opmerkingen van omstaanders te voorkomen. Terwijl ze zelf wel weet dat die aanpak bij haar kind totaal nutteloos is.

Op pleegoudersfora lees je regelmatig over het onbegrip van de buren, de kritiek van kennissen en de misplaatste opvoedingsadviezen van onbekenden. Als (pleeg)ouder van een kind met een rugzakje, kun je soms beter een olifantshuid kweken.

Nu denk ik: “U mag er van denken wat u wilt, als u denkt dat u het zoveel beter kan, dan moet u het misschien eens proberen, een pleegkind in huis. Over drie maanden kunnen we dan eens praten en nagaan wat er van uw opvoedingsadviezen en uw ego overblijft”. Dat laatste stukje voeg ik er aan toe sinds Ils haar blog over mijn ego schreef.

We kunnen uw steun en begrip wel gebruiken, uw kritiek niet.

Soms zijn we moe, doodmoe. Omdat we zo hard ons best doen en toch weer een moeilijke periode hebben met een kind. Soms vallen we uit onze rol en vliegen we uit of gaan we roepen. Gewoon, omdat het soms bijna niet vol te houden is. Omdat we mensen zijn.

Wat we nodig hebben is begrip en bemoediging. Bent u getuige van een driftbui of een meltdown, geef dan even een bemoedigend knikje naar de moeder. Laat het haar op haar manier oplossen. Idem voor de vaders natuurlijk.

Lieve ouders, laat ons stoppen met het veroordelen van elkaar. We hebben allemaal een andere visie op opvoeden, we hebben andere kinderen en we zijn veel te hard overtuigd van ons eigen gelijk. Laat ons leren van elkaar in alle openheid en elkaar steunen. Uw kritiek mag u voor u houden, goed gemeende hulp is altijd welkom.

Meer lezen over welke aanpak er wel werkt? Kijk dan eens bij deze blogs:

• Verbinding is het sleutelwoord bij pleegkinderen.
• Verwachtingen zetten je pleegkind onder druk.
• Ruzie zoeken wanneer je niet lekker in je vel zit.
• Kan ik mijn kalm brein behouden?
• Wat als je pleegkind voortdurend aandacht eist?
• Hoe reageren bij opeisend gedrag van een pleegkind?

Je las een blog van Inge Vandeweege. Reageren mag altijd en delen ook!

Lees je al mee op de Facebookpagina ‘Inspiratie voor (pleeg)ouders‘?
Wist je dat ik ook op Instagram te vinden ben?

Mijn boek ‘Een (h)echte uitdaging’ kopen mag natuurlijk ook!

Of zorgen dat ik mijn website in de lucht kan houden en onderhouden met een kleine bijdrage. Soms staan in een blog affiliate links naar boeken of producten bij Bol.com. Als je via zo’n link bestelt, ontvang ik een kleine commissie.