Ruzie zoeken wanneer je niet lekker in je vel zit.

Ik heb altijd een hekel aan ruzie gehad. Misschien omdat ik het nooit heb kunnen oefenen; mijn broer en zus zijn zo’n tien jaar ouder dan ik en mijn ouders mocht ik niet tegenspreken. Ik heb in de loop der jaren wel geleerd om een stevige discussie te voeren (dank u Paolo) en om assertief voor me zelf op te komen, maar dat is in mijn ogen iets heel anders.

De ruzie waar ik een hekel aan heb, is de ruzie die mensen zoeken omdat ze zelf niet lekker in hun vel zitten. Dan bedoel ik ruzie van de pesterige, beschuldigende en afreagerende soort. Dat stukje sociale interactie heb ik heel lang niet begrepen. Omdat ik het niet begreep, was ik er meestal ook diep door gekrenkt. Ik vond het onrechtvaardig om het te moeten ontgelden voor iets wat in mijn ogen ‘onjuist’ was. Ondertussen ben ik daar wat milder in geworden; ik kan accepteren dat andere mensen het anders kunnen zien dan ik. Daarom doe ik niet langer mijn best om het iedereen naar de zin te maken. Ik ben een olifantenhuid aan het kweken.

De pleegkinderen hebben een grote bijdrage geleverd aan mijn huidige ‘zen-gehalte’. Mariska, onze puberende eerste pleegdochter, heeft mij een vuurdoop gegeven. Ze vond altijd wel een reden om ruzie te maken en als ze die reden niet vond, dan werd ze boos omdat ik haar naam verkeerd uitsprak. Ze veranderde dagelijks de uitspraak van haar naam, om ruzie te kunnen maken. Yara en Jamal hebben een maand bij ons gewoond en maakten onderling voortdurend ruzie. Het was in het begin onmogelijk om die twee kinderen langer dan 10 minuten in één ruimte te laten zonder dat er ruzie van kwam. Gek werd ik van die ruziënde kinderen. Tja, een pleegkind opvoeden vergt soms heel veel van de pleegouder.

Ruzie om ‘af te reageren’.

Ook Ryan heeft er een handje van weg om ruzie te zoeken wanneer hij niet lekker in zijn vel zit. Gelukkig heb ik ondertussen geleerd om het dwarse gedrag, het opzettelijk treuzelen, het gemopper en het tegenspreken niet langer te zien als een uitdaging. Zonder dat de kinderen het zelf in de gaten hebben, zijn ze eigenlijk op zoek naar ontlading. Vroeger ging ik er op in, dan ging ik de discussie aan of begon ik een ‘preek’. Ik zag dat toen niet als een preek hoor, ik dacht dat ik heel keurig volgens het pedagogisch boekje een uitleg gaf over waarom ik bepaald gedrag niet wilde of ander gedrag wenste. Zinvol was het in geen geval, Ryan was er op uit om mij op de kast te jagen en meestal lukte hem dat.

Zoals veel pleegkinderen pikt Ryan lichamelijke ongemakken zoals dorst, honger en vermoeidheid nog niet altijd op. Onlangs was hij al een uur over van alles aan het vitten. Ik had het al een paar keer benoemd en gevraagd om er mee op te houden. Toen mijn man de kamer binnen kwam, verzuchte ik: “Ik denk dat ik Ryan zo meteen achter het behang ga plakken, hij wil niet ophouden met vitten en ik word er helemaal gek van”. Mijn man kijkt Ryan aan en zegt: “Zou het kunnen dat jij honger hebt? Je heb vanmiddag weinig gegeten hé en het is al vijf uur.” Bingo. Ik kon mezelf wel voor de kop slaan, ik weet dat hij hangry kan worden. Omdat het nu al een poosje heel goed ging met eten, was ik het enkel even vergeten.

Leren ontladen en opladen.

Er is een periode geweest dat Ryan heel vaak ruzie met mij zocht. Wat ik niet in de gaten had, was dat Ryan toen zwaar overprikkeld was. Sinds we ontdekt hebben dat hij een grote behoefte heeft aan rust en voorspelbaarheid, is de rust in huis wedergekeerd.

Zijn gedrag is een symptoom. Wanneer ik het gevoel heb dat hij ruzie aan het zoeken is, gaan mijn alarmbellen af. Ik haal eens diep adem en onderdruk mijn neiging om direct te reageren op zijn gedrag. Wanneer ik rustig genoeg ben, ga ik het gesprek met hem aan door te zeggen: “Wat is er aan de hand?”. Soms moet ik een zetje geven en meer specifieke vragen stellen zoals: “Ben je ergens boos over?”, “Heb je er geen zin in?”, “Vind je het spannend om morgen …?”. Af en toe ga ik over tot de techniek van het verbindend gokken.

Door te luisteren naar zijn zorgen of zijn gevoel, houdt het vervelende gedrag soms al op. Zo leert hij om wat er dwars zit te uiten in plaats van het af te reageren. Hij mag boos zijn en zijn boosheid uiten, hij hoeft het niet op te kroppen. Door empathisch op hem te reageren, ontwikkelt hij zelf ook meer empathie. Op deze manier helpen we hem bij het ontwikkelen van zijn prefrontale cortex.

Zelfregulatie

Nu Ryan zes jaar is, kunnen we nog een stapje verder gaan. Hij wil zelf ook niet steeds boos worden of dwars doen wanneer hij zich niet zo goed voelt, maar het is nu iets wat hem overkomt. Ryan beschrijft het als een vuur dat door zijn lichaam raast en dat hem om van alles boos maakt. Hij is aan het oefenen om het gevoel op te pikken en zichzelf tot rust te brengen. Wij mogen hem daarbij helpen door hem er op te wijzen dat hij een chagrijnige fase heeft en om allerlei dingen boos wordt. Hij wil dan zelf zijn boosheid tot bedaren brengen door zich even af te zonderen of om een kus of knuffel te vragen. Dat lukt lang nog niet altijd, maar oefening baart kunst.

Wat ik hoop is dat hij leert om op te pikken dat hij moe is, honger heeft of gespannen is en dat hij daarom ‘een reden’ zoekt om boos te zijn. Ik hoop dat hij zich op den duur waardevol genoeg voelt om goed voor zichzelf te zorgen en zijn grenzen te bewaken.

Op de website van KOEKIE heb ik een leuk document gevonden over zelfregulatie. Dat ga ik samen met Ryan invullen.

Als pleegkinderen nog niet zo lang in je gezin verblijven, zoeken ze soms ruzie omdat ze nog rouwen en hun verdriet een uitweg zoekt.

Een interessant boek over ruziënde broers en zussen is: How2talktokids Broers en zussen zonder rivaliteit. 

Meer lezen over de ontwikkeling van pleegkinderen? Lees dan ook:

• Babygebaren kunnen heel wat frustratie voorkomen.
• Mijn pleegkind slaat mijn kind. Wat nu?
• En plots waren de kinderen de baas
• Slaapklets. Met je pleegkind de dag positief afsluiten.
• Eerbetoon aan de leerkrachten.
• Moeilijke eter. Wat kunnen we doen?
• Ruzie zoeken wanneer je niet lekker in je vel zit.
• Mijn pleegzoon is een mopperaar.

Je las een blog van Inge Vandeweege. Reageren mag altijd en delen ook!

Volg je ingevandeweege.blog al per email? Schrijf je in!
Lees je al mee op de Facebookpagina ‘Inspiratie voor (pleeg)ouders‘?
Wist je dat ik ook op Instagram te vinden ben?

Mijn boek ‘Een (h)echte uitdaging’ kopen mag natuurlijk ook! Of zorgen dat ik mijn website in de lucht kan houden en onderhouden met een kleine bijdrage.