Heb jij een pleegkind in huis dat goed eet en zich als een engeltje gedraagt aan tafel? Dan heb je geluk. Voor veel pleegouders is het echter een hele uitdaging om hun pleegkind ‘normaal’ te laten eten. Vandaag deel 1 in een reeks blogs over typische eetproblemen:
Bedelen, hamsteren of blijven eten
Ken je dit?
- Je kunt geen kast of lade opentrekken in de keuken of je pleegkind staat achter je hielen.
- Het eten komt op tafel en je pleegkind vraagt onmiddellijk om het grootste stuk of reserveert alvast zijn tweede portie direct na het opscheppen.
- Je bent een dagje uit en je pleegkind zeurt om 10 uur ‘s ochtends al om het ijsje dat je voor de namiddag beloofd hebt.
- Het lijkt wel of er geen rem zit op je pleegkind want als jij niet zegt dat het genoeg geweest is, blijft het kind maar dooreten. Hij is onverzadigbaar.
- Op de kamer of in de boekentas van je pleegkind vind je een bij elkaar gesprokkelde voorraad eten.
Soms is dit gedrag herleidbaar tot de verwaarlozing die een kind heeft meegemaakt in zijn thuissituatie, maar lang niet altijd. Soms is het een gevolg van de chronische stress waar het kind (nog) aan lijdt. Ons reptielenbrein zorgt dat we overleven, dat doen we o.a. door te eten en te drinken. Als een kind veel stress heeft gehad, kan het nog steeds op standje overleven staan. Automatisch vloeit daar uit voort dat het kind elke gelegenheid om te eten wil aangrijpen. De angst om tekort te komen overheerst alles. Het is sterker dan henzelf.
Bovendien is de de prefrontale cortex bij pleegkinderen vaak nog niet voldoende ontwikkeld om het kind te laten inzien dat er over een paar uur weer eten op tafel komt. Bij kinderen met een laag IQ kan dit een probleem blijven.
Daarom moeten we bij deze eetproblemen inzetten op een veilige situatie creëren waarin het kind kan ontstressen en leren vertrouwen. Dat doen we door voorspelbaarheid te geven en een gezonde manier van omgaan met eten voor te leven.
Tips voor voorspelbaarheid
- Herhaal regelmatig en met een rustige stem: ‘Er is genoeg. Wij zorgen ervoor dat er altijd voldoende te eten is.’ Op den duur wordt jouw stem het stemmetje in het hoofd van het kind.
- Eet zo vaak als je kunt samen met het kind. Als jij voor jezelf wat te eten pakt, deel dat dan met het kind.
- Werk met vaste eetmomenten, een dagritme en een weekritme. Zorg naast de hoofdmaaltijden voor vaste tussendoortjes zodat er regelmatig wat te eten is. Zet, indien nodig, alle eetmomenten met pictogrammen op de dag- of weekplanner.
- Zorg voor terugkomende rituelen zoals een aperitiefje met een chipje op vrijdag of een ijsje als traktatie bij een uitstap.
- Wijk niet af van het ritme en de rituelen want dat veroorzaakt onveiligheid. Je doet een kind dat in dit patroon van ‘tekort’ vastzit geen plezier door een uitzondering te maken.
- In extreme gevallen kun je werken met een tasje met pictogrammen. Je zoekt plaatjes of picto’s van ontbijt, lunch, avondeten en tussendoortjes. Die plaatjes geef je ‘s ochtends in een klein tasje aan je pleegkind. Op de vaste eetmomenten kan het kind dan een plaatje ruilen voor het eten. Zo heeft het kind het gevoel dat hij controle heeft over het eten door het steeds bij zich te hebben.
Tips om te begrenzen
- Voor een kind dat geen rem heeft wat eten betreft, bepaal jij de portie. Laat het kind mee-eten zoals de andere personen in je gezin (ook als het kind overgewicht heeft). Leef een gezond eetpatroon voor en verdeel de voeding eerlijk tussen alle leden van je gezin.
- Zorg dat groenten steeds à volonté zijn. Laat het kind onbeperkt eten van gezonde eetwaren zodat het geen gevoel van schaarste ervaart.
- Als het kind overstuur is omdat het eten op is, dan kun je begripsvol reageren en tegelijkertijd voet bij stuk houden. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: ‘Je bent heel boos omdat het vlees op is en je bent bang dat er niks meer komt. De volgende keer eten we … (beschrijf waar/wanneer/wat de volgende maaltijd is). Ik beloof het je, je krijgt genoeg, we zorgen goed voor je’. Daarna gewoon even rustig afwachten tot het over is. Je weet vast al wat ik nu ga zeggen: zorg ervoor dat je je kalm brein behoudt :-).
- Soms helpt het om het kind te laten zien dat er eten op voorraad is.
- Bij een jong kind dat zijn bord ‘verdedigt’ of te gulzig eet kan het helpen om het bord met eten bij je te houden en het kindje te ‘voeren’. Op die manier geef je aan dat jij de verzorger bent en dat je er altijd voor zorgt dat hij te eten krijgt. Dit is eveneens een trucje dat goed werkt om hechting tot stand te brengen.
Wat je vooral nodig hebt, is veel geduld. Het reptielenbrein komt niet snel tot rust en een pleegkind heeft tijd nodig om jou te vertrouwen. Het is een kwestie van volhouden. De aanhouder wint!
Er zijn pleegkinderen die er op andere manieren in slagen om aan tafel alle aandacht naar zich toe te trekken en de sfeer te verzieken. Daarover meer in dit blog: ‘Mijn pleegkind vertoont storend gedrag aan tafel’.
In dit blog lees je hoe we het voor elkaar gekregen hebben om Ryan meer gevarieerd te laten eten: Moeilijke eter aan tafel? Wat kan ik doen? Ryan bleef echter een trage eter die bij de minste spanning geen hap meer door zijn keel kreeg. Uiteindelijk hebben we dit ook achter ons gelaten met de methode die ik in dit blog beschrijf: Eetproblemen bij pleegkinderen.
Je las een blog van Inge Vandeweege. Reageren mag altijd en delen ook!
Lees je al mee op de Facebookpagina ‘Inspiratie voor (pleeg)ouders‘?
Wist je dat ik ook op Instagram te vinden ben?Mijn boek ‘Een (h)echte uitdaging’ kopen mag natuurlijk ook!
Of zorgen dat ik mijn website in de lucht kan houden en onderhouden met een kleine bijdrage. Soms staan in een blog affiliate links naar boeken of producten bij Bol.com. Als je via zo’n link bestelt, ontvang ik een kleine commissie.
Dank voor je interessante blogs! Ze zijn ook zeer behulpzaam voor adoptieouders! In het kaart van eten: met onze adoptiedochter volgen we de methode Division of Responsibility van het Ellyn Satter Institute. Daarbij bepaalt de ouder waar, wanneer en wat er te eten is. Het kind bepaalt hoeveel het eet. Ik vind het een mooie (en werkzame) methode om het kind ook te leren te voelen wanneer het genoeg heeft gehad. Katja Rowell heeft het boek Love me, feed me geschreven wat dit model uitlegt. Het is zeker de moeite waard om eens naar te kijken. De methode is overigens ook te gebruiken met kinderen die bijna niets lusten. Wie weet heb je hier nog iets aan!
Hartelijke groet,
M.
Wat fijn om te lezen dat je als adoptieouder ook inspiratie haalt uit mijn blogs. Ik kende de methode van Ellyn Satter nog niet. De WAAR en WANNEER zijn inderdaad een mooie aanvulling op het klassieke ‘de ouder bepaalt WAT er te eten is’. Dankjewel voor de tip van het boek!
Kun je me vertellen hoe ik moet omgaan met een pleegkind wat standaard al het eten en drinken (op de boterhammen na, die eet ze met periodes wel op) wat ze op school bij heeft of mee terug brengt of weg gooit. Als de juf controleert vindt ze een andere manier om het weg te gooien. We geven haar nu na school standaard een bakje fruit en drinken. Maar vooral het niet drinken (ze gooit ook het pakje schoolmelk standaard weg) baart ons zorgen. Ze vertrekt (soms zonder te eten omdat ze ook hierin de strijd probeert aan te gaan en wij dus vaste tijdblokken voor aankleden, eten ed hebben ingevoerd voor de ochtend) om half 8 en is om 4 uur thuis, en ze heeft veel slaap nodig dus ligt in de avond altijd voor 7 uur op bed. Weinig tijd om thuis aan haar vocht te komen is er dus niet en zelf heeft ze geen dorst. Kunnen we dit laten gaan? We zeggen er sinds begin dit schooljaar al niets meer van en ze krijgt gewoon uit school fruit en drinken. Maar er verandert niets. We dachten dat het na de kerstvakantie beter ging (november en december zijn voor haar heel moeilijk en er is afgelopen zomer en najaar weer veel gebeurd bij de bezoeken) maar haar buschauffeur vertelde ons iets anders, ze gooide zodra ze buiten kwam op school weer alles weg voor ze naar de chauffeur kwam. Ze doet dit, steeds op andere manieren al vanaf ze op school zit dus vanaf een jaar of 4. Ze is nu 10. Vooral fruit eten was in het begin een dingetje, maar nu is ze er gek op. Ze vraagt er vaak zelf om en als er rauwkost voor de warme maaltijd op tafel staat moet ik haar afremmen om ervoor te zorgen dat anderen nog iets hebben.
Dankjewel
Pfff, het blijft moeilijk hé! Tenminste, dat vind ik. We willen zo graag dat het goed met hen gaat …
Heb je het blog ‘Eetproblemen bij pleegkinderen’ ( https://ingevandeweege.blog/eetproblemen-bij-pleegkinderen/ ) gelezen? Ryan eet soms ook heel weinig, bij hem zijn er twee oorzaken, de eerste is controle/machtsstrijd en de tweede is spanning. Sinds ik het boek ‘Love me, feed me’ gelezen heb, laat ik het werkelijk los. Tot nu toe is dat de beste strategie dat we toegepast hebben. Sinds we dit consequent doen, eet hij in bepaalde periodes weinig, maar haalt hij zijn achterstand dan in de dagen erna vanzelf weer in. Hij heeft nu al meer dan een jaar een goede gezondheid en hij groeit goed. In het boek staat letterlijk dat het bij verwaarloosde kinderen heel lang kan duren voor ze de machtsstrijd achterwege laten, geef de hoop dus nog niet op.
Iets wat je misschien kan helpen, is de overtuiging loslaten dat veel vocht echt nodig is. In veel culturen wordt veel minder gedronken als bij ons en die mensen zijn prima gezond (ook in warme landen). Deze kinderen voelen jouw bezorgdheid heel goed aan en net daarom gaan ze op dat punt de machtsstrijd aan. In het bovenstaande boek wordt aangeraden om niet langer te ‘pushen’ en gewoon haar gezondheid in de gaten te houden. Stel dat ze bijvoorbeeld diarree krijgt en ze weigert nog steeds om te drinken, tja, dan is het gevolg dat ze naar het ziekenhuis zal moeten voor een infuus. Jammer dan. Zo blijf je uit de machtsstrijd.
Aan de andere kant zit in fruit en rauwkost ook veel vocht. Als ze elke dag fruit eet en bijvoorbeeld een kommetje komkommer voor het avondeten, dan krijgt ze ook vocht binnen. Je zou ook kunnen testen of soep en (zelfgemaakte) waterijsjes er wel ingaan.
Dus, het beste advies dat ik je kan geven is gewoon volhouden met ‘loslaten’. Het kan lang duren, geef de moed niet op. Je doet wat je kunt en dat doe je prima.
Goede moed!